நல்ல கூட்டம். நாட்டார் வீட்டு வாசலில் இருந்து ஊரின் எல்லை வரை ஆண்களும் பெண்களுமாக, வண்ண வண்ண உடை உடுத்தி நிற்கிறார்கள். கூட்டத்தின் முன் பக்கம் ஊர் பெரிய மனிதர்களுடன் நாட்டாரும் அவர் குடும்பமும் நிற்கிறார்கள். பக்கத்தில் இரு பிராமணர்கள் பூரண கும்பத்துடன் அரசன் வரவுக்காகக் காத்திருக்கிறார்கள்.
 
கூட்டத்தின் ஓரத்தில், அங்கங்கே குதிரை வீரர்கள் சிலர் சுற்றிப் பார்த்தவாறே இருக்கிறார்கள். நாட்டாருக்குச் சற்றுத் தள்ளி, தன் குதிரை மேல் அமர்ந்திருக்கிறான் தென்னதரையன்.
 
நல்ல வெய்யிலில், நாட்டார் வீட்டுக் கூரையின் மேலிருந்து ஒரு ஆள் ஒருவன் குரல் கொடுக்கிறான்.
 

பாதையில் திரும்பி வருகிறது பாண்டியரின் ஊர்வலம். கூட்டத்தார் பரபரப்புடன் முன்னால் வருகிறார்கள். முரசுகள் அடிக்கின்றன. துந்துபிகளை ஊதுகிறார்கள். சத்தத்திற்கு இடையே, முன்னால் வரும் குதிரை வீரர்கள் பிரிந்து நிற்கிறார்கள்.
 
பாண்டியன் நெடுங்கோன் அலட்சியமாகக் குதிரையை நடத்தியவாறே வருகிறான். கருத்த திருமேனி. நல்ல உயரம. நெற்றியில் சந்தனமும், விபூதியும் இட்டுக், களையான முகம்.
 
அவனுக்குப் பின்னால் இன்னொரு குதிரையில் ஒற்றர் படைத் தலைவன் அச்சுதன் வருகிறான்.
 
சற்றுத் தள்ளி பல்லக்கு ஒன்று வருகிறது. அதற்கு பின்னால் சில தாதிமார்கள் நடந்து வருகிறார்கள்.
 
ஊர்வலம் இன்னும் பின்னால் தொடர்கிறது. பல வீரர்கள். உடைகள் மற்றும் இதரப் பொருட்களுடன் வண்டிகள், என்று வந்து கொண்டே இருக்கிறது.
 
நாட்டாரும் பிறரும் முன்னால் வருகிறார்கள். பிராமணர்கள் மந்திரம் சொல்கிறார்கள். வாத்தியங்கள் இன்னும் முழங்குகின்றன. பாண்டியன் குதிரையில் இருந்து குதித்து இறங்குகிறான்.
 
நாட்டார் முன்னால் வந்து ஏதோ சொல்கிறார். அவன் சிரித்தவாறே சுற்றிப் பார்க்கிறான். சற்றுத் தள்ளி நிற்கும் தென்னதரையனைப் பார்த்துக் கை அசைக்கிறான். தென்னதரையன் வணங்குகிறான்.
 
பல்லக்கு வந்து நிற்கிறது. உள்ளிருந்து ராணி ருக்மிணி தேவி, குழந்தையைக் கையில் எடுத்தவாறே இறங்குகிறாள். இருபத்தைந்து வயதிருக்கும். பெண்களுக்குச் சற்று அதிகமான உயரம்; ஆனால் வாளிப்பான உடல். கம்பீரமாக இருக்கிறாள். அரசனுடன் வந்து நிற்கிறாள். மந்திரங்கள் சொல்லி முடித்ததும் எல்லோரும் நாட்டார் வீட்டை நோக்கிப் போகிறார்கள்.
 
தென்னதரையன் சுற்றிப் பார்க்கிறான். ஒற்றர் தலைவன் அச்சுதன் அவனை நோக்கி வருகிறான்.
 

குதிரையை நகர்த்திச் செல்கிறான். தென்னதரையன் கோபத்துடன் அவனை முறைத்துப் பார்க்கிறான்.
 
சற்று தூரத்தில் ராணியும், அரசனும் நாட்டார் வீட்டுப் படியேறிச் செல்கிறார்கள்.
 

சாத்தூர் வனதுர்க்கை கோவில் வாசலில் பூசாரி ஒருவர் பெருக்குகிறார். துடைப்பத்தை தூண் ஒன்றில் தட்டி விட்டு நிமிர்ந்து கோவிலுக்கு வரும் பாதையைப் பார்க்கிறார். நீளப் பாதையில் மக்கள் ஒன்றிரண்டாக வந்து கொண்டிருக்கிறார்கள். ஒரு மேட்டில் மேலே ஏறிப் பாதை மறைகிறது. கோவிலுக்கு வெளியே சிறு மைதானம் ஒன்று சுத்தமாக இருக்கிறது. சுற்றி பெரும் காடும் புதர்களும் பரந்து போகின்றன.
 
தருமனும் நாகையும் புதுத் துணி உடுத்தி கோவிலுக்குள் போகிறார்கள். அம்மனைக் கும்பிட்டு விட்டு கல் தரையில் அமர்கிறார்கள். அவர்களுக்கு அருகில் கோவிலுக்குள் வயதான கிழவி ஒருத்தி பூமாலை கட்டிக் கொண்டிருக்கிறாள்.
 

சனங்கள் இன்னும் வருகிறார்கள். சில மரத்தடிகளில் உட்கார்ந்து கொள்கிறார்கள். சிறுவர்கள் சிலர் மரங்களின் மீது ஏறுகிறார்கள். தூரத்தில், மேட்டின் மேல் இரு குதிரை வீரர்கள் ஏறி வருகிறார்கள். மேட்டின் மேலேயே நிற்கிறார்கள்.

சுற்றிப் பார்க்கிறார். சற்றுத் தள்ளி பெரிய தாடி வைத்துக் கொண்டு, வெள்ளை உடை உடுத்தி ஒரு பெரியவர் அமர்ந்திருக்கிறார். கால்களை மடக்கிப் பத்மாசனத்தில் அமர்ந்து யோக நிஷ்டையில் இருப்பது போலக் கண் மூடி அமர்ந்திருக்கிறார். அவர் அருகே இன்னும் இருவர் அது போலவே உடை உடுத்தி, பெரிய குங்குமப் பொட்டுடன் அமர்ந்து இருக்கிறார்கள். பூசாரி அவர்களைப் பார்க்கிறார். தருமனும் நாகையும் திரும்பிப் பார்க்கிறார்கள்.

கோவிலைச் சுற்றியும், கோவிலுக்கு உள்ளும் நல்ல கூட்டம்.
மேட்டின் மேல் வழுதியும் பெருமாளும் குதிரையில் அமர்ந்து சுற்றிப் பார்த்த வண்ணம் இருக்கிறார்கள்.

இருவரும் பேசியபடி நிற்கும் பொழுது அவர்கள் குரல் மங்குகிறது. சற்றுத் தள்ளி அவர்கள் கவனிக்காத நேரத்தில் ஒரு புதர் லேசாக அசைகிறது. அடுத்த வினாடி அதைத் திறந்து கொண்டு மலையன் என்னும் குள்ளன் வெளியே வந்து நிற்கிறான்.

பாண்டிய மன்னன் நெடுங்கோன் சன்னல் அருகே நின்று வெளியே பார்த்துக் கொண்டிருக்கிறான். சற்றுத் தள்ளி ஒற்றர் தலைவன் அச்சுதன் மெளனமாக நிற்கிறான். அறை சற்று இருட்டாக இருக்கிறது.
 
தென்னதரையன் உள்ளே வருகிறான். அரசன் அவனைக் கவனிக்காதது போல சன்னல் வெளியே பார்த்துக் கொண்டிருக்கிறான்.
 

அரையனும் அச்சுதனும் மெளனமாக இருக்கிறார்கள்.
 
நெடுங்கோன் திரும்பி அரையனைப் பார்க்கிறான்.
 

நெடுங்கோன் அச்சுதனைப் பார்த்துக் கண்ணடிக்கிறான்.

உள்ளே, அடுத்த அறையில் குழந்தை அழும் சத்தம் கேட்கிறது.

நெடுங்கோன் முகம் மாறுகிறது. மறுபடி சன்னல் வழியே வெளியே பார்க்கிறான்.

மந்திரச் சத்தம் முதலில் கேட்கிறது. சடார், சடார் என்று ஹோம குண்டத்தில் சுள்ளிகள் பற்றிக் கொள்ளும் சத்தம். நம் கண் முன்னால் வாய் பிளந்த ஒரு அசுரனின் முகம் தெரிகிறது. சற்றுப் பின்னால் வரும் பொழுது அந்த அசுரன் கோவிலின் முகப்பில் உள்ள ஒரு சிற்பம் என்று தெரிகிறது. கீழே ஹோம குண்டம் எரிகிறது. மக்கள் கூட்டத்தின் தலைகள் தெரிகின்றன. பாண்டியன் நெடுங்கோன் சம்மணமிட்டு தீயின் முன்னால் அமர்ந்திருக்கிறான். அவன் அருகே ராணி. மந்திரச் சத்தங்கள் ஓங்கிக் கேட்கின்றன.
 
தென்னதரையன் கோவிலைச் சுற்றி வருகிறான். அரசனுக்கு அருகில் அச்சுதன் நிற்கிறான். சற்றுத் தள்ளி கணியனும் பெருமாளும்.
 
டனார், டனார் என்று மணிச் சத்தம் கேட்கிறது. அரசன் எழுந்து நிற்கிறான். எல்லோரும் சன்னதியைப் பார்க்கிறார்கள். அம்மனின் திரு உருவம் முன்னால் ஆரத்தி காட்டத் தொடங்குகிறார்கள். நெடுங்கோன் கையைத் தூக்கிக் கும்பிடுகிறான். கண்ணை மூடுகிறான்.
 
“வீல்” என்று ஒரு அலறல் கேட்கிறது. நெடுங்கோனைச் சுற்றி உள்ள கூட்டத்தை பிளந்து கொண்டு ஒருவன், கோவில் வாசலுக்கு நேராக வந்து நிற்கிறான். அவன் கையில் ஒரு குறுவாள். கணியன் திகைத்து அவனை நோக்கி ஒரு அடி எடுத்து வைக்கிறான். கத்தி வைத்திருப்பவன் அரசனை நோக்கிப் பாய்கிறான்.
 
வினாடி நேரத்தில் அச்சுதன் அவனைத் தட்டி விடுகிறான். அவன் மேல் கணியனும் பெருமாளும் விழுகிறார்கள்.
 
அரசன் மூடிய கண்ணை மெதுவாகத் திறக்கிறான். சுற்றி மணிச் சத்தம் நின்று விடுகிறது. பெரும் அமைதி. அவன் திரும்பிப் பார்க்கும் போது கீழே கிடந்த மனிதனைத் தூக்கி நிறுத்துகிறார்கள்.
 

அந்த மனிதன் மெளனமாக இருக்கிறான்.
 
அச்சுதன் கீழே குனிந்து அந்த மனிதனின் கத்தியை எடுக்கிறான். அதன் பிடியை உற்று நோக்குகிறான்.
 

நெடுங்கோன் புன்னகைக்கிறான்.

திரும்பி சந்நிதியைப் பார்க்கிறான்

மறுபடியும் மணிச் சத்தம் கேட்கிறது. உடுக்கு சத்தமும் சேர்ந்து கேட்கிறது. அரசன் கை கூப்பி வணங்குகிறான்.

தென்னதரையன் கோவிலுக்கு வெளியே நிற்கிறான். தூரத்தில் களப்பிரர் ஒற்றனை இழுத்துப் போகிறார்கள். அதைப் பார்த்து விட்டுத் திரும்புகிறான்.
 
கோவிலின் உள்ளிருந்து நெடுங்கோனும் ராணியும் வெளியே வருகிறார்கள். சுற்றி உள்ள கூட்டம் விலகுகிறது.
 

தென்னதரையன் வணங்குகிறான்.
 
நெடுங்கோன் சற்றுத் தள்ளி உள்ள குதிரையை நோக்கிப் போகும் பொழுது கூட்டத்தை விலக்கி கொண்டு நாம் முன்னே பார்த்த மலையன் என்னும் குள்ளன் வருகிறான். வந்து அரசன் காலில் விழுகிறான்.
 
உயர்ந்து நிற்கும் அரசன், குள்ளனைப் பார்த்துத் திடுக்கிட்டு
 

தென்னதரையன் அரசனுக்கு முன்னால் வந்து குள்ளனைத் தூக்க முயற்சி செய்கிறான். குள்ளன் குதித்து எழுகிறான்.

நெடுங்கோன் குறுக்கிட்டுக் கத்துகிறான்.

நெடுங்கோன் கோபத்துடன் விலகிப் போகிறான். தென்னதரையன் அவன் பின்னால் போகிறான். ராணி பல்லக்கின் அருகில் குழந்தையுடன் நிற்கிறாள். குள்ளனையே பார்க்கிறாள்.

நாட்டார் வீட்டின் எதிரே பெரிய பந்தல் போட்டுக் கொண்டிருக்கிறார்கள். வேலையாட்களின் சத்தமாக இருக்கிறது. தென்னதரையனும் அவன் ஆட்களும் ஒரு ஓரத்தில் நின்று கொண்டு தொன்னையில் பொங்கல் சாப்பிட்டுக் கொண்டிருக்கிறார்கள்.

எல்லோரும் சிரிக்கிறார்கள்.

தருமன் சற்றுத் தள்ளித் தெருவைக் கடந்து போகிறான்.

தருமனை தொடர்ந்து போகிறோம். அவன் நாட்டார் வீட்டைத் தாண்டி தெருவின் மறு பக்கம் செல்லும் பொழுது ஒரு குரல் கேட்கிறது.

தருமன் சலிப்புடன் பாட்டியின் அருகே போகிறான். பட்டத்திப் பாட்டி மெதுவாகப் பாக்கு இடித்துக் கொண்டிருக்கிறாள்.

தருமன் திரும்புகிறான்.

தருமன் திடுக்கிட்டுத் திரும்பி,

மெல்லிய மத்தள ஒலி வெளியே இருந்து கேட்கிறது. நாட்டார் வீட்டில் ஒரு அறையில் பாண்டியன் நெடுங்கோன், பளபளக்கும் ஒரு கண்ணாடி எதிரே நிற்கிறான். இடுப்பு கச்சையைச் சரி செய்து கொள்கிறான். தென்னதரையனும் அச்சுதனும் சற்றுப் பின்னால் நிற்கிறார்கள்.
 
பாண்டியன் திருநீறு இட்டுக் கொள்கிறான்.
 

பாண்டியன் திரும்பி அறையை விட்டு வெளியே வருகிறான். ராணி அலங்காரத்துடன், குழந்தையைக் கையில் வைத்துக் கொண்டு நிற்கிறாள். அரசன் இளவரசனைப் பார்த்துப் புன்னகைக்கிறான். சிறிது திருநீறை எடுத்து அவன் நெற்றியில் பூசுகிறான்.
 
பிறகு ராணியின் கையைப் பிடித்தவாறே வாசலை நோக்கி நடக்கிறான். வெளியே மத்தளத்தின் சத்தம் அதிகமாகிறது. ஒரு வேலையாள் வாசல் கதவைத் திறக்கிறான். அந்தி மங்கி வரும் வேளை. வெளியே தீப்பந்தங்கள் எரிகின்றன.
 

வாசலை ஒட்டிய மேடையில் ஏறி அரசன் அமர்கிறான். ராணி அவன் அருகே அமர்கிறாள். தெருவுக்கு மறுபக்கம் உள்ள மேடையில் பாடுபவர்கள் உட்கார்ந்திருக்கிறார்கள். இடையே நல்ல மக்கள் கூட்டம்.
 
பாடல் தொடங்குகிறது. இருள் கவிகிறது. நாட்டார் அரசருக்கு அருகில் சிலரை அழைத்து வருகிறார். தருமன் கூட்டத்தில் இருந்து எழுந்து வருகிறான்.
 
அவன் மேடையில் ஏறி வரும் போது நாட்டியம் நடக்கிறது. அரசர் முன்னால் யாருடனோ பேசிக் கொண்டிருக்கிறார். நாட்டார் அடுத்து தருமனைக் காட்டி:
 

நெடுங்கோன் தலையாட்டுகிறான்.
 
தருமன் திரும்பி இறங்க இசை பெரிதாகிறது.ராணி அரசனிடம் ஏதோ சொல்கிறாள். பிறகு எழுந்து குழந்தையைத் தூக்கியவாறே உள்ளே செல்கிறாள்.
 
பாண்டியன் கம்பீரமாக அமர்ந்திருக்கிறான். நாட்டியம் தொடர்கிறது.
 

கூத்து முடிந்து வெகு நேரமாகி விட்டது.
 
பல குரல்கள் பேசும் சத்தம் மெதுவாக மங்குகிறது.
 
தீப்பந்தங்கள் பல அணைகின்றன. தெரு வெளிச்சம் குறைகிறது.
 
ஊர்க்காவலன் மெதுவாகத் தாண்டி நடந்து போகிறான்.
 
மூன்றாம் சாமத்தைக் குறிக்கும் விதமாக மூன்று முறை மணி அடிக்கும் ஓசை கேட்கிறது.
 
“இரவு – மூன்றாம் சாமம்” என்று INSERT தெரிகிறது.
 
“வீல்” என்று ஒரு அலறல் கேட்கிறது.
 
திரையில் இருட்டு.
 

திரையில் இருட்டு
 
“தொம், தொம், தொம்” என்று கதவை இடிக்கும் சத்தம் கேட்கிறது.ஒரு சிறு விளக்குத் தெரிகிறது. தருமன் எழுந்து உட்கார்கிறான்.மறுபடி “தொம், தொம், தொம்” என்று சத்தம்.
 
தருமன் எழுந்து நின்று கதவுக்கு அருகே வந்து நிற்கிறான்.
 

தருமன் தாழை நீக்கிக் கதவைத் திறக்கிறான். வாசலில் வழுதி நிற்கிறான். அவனுக்கருகே தீப்பந்தத்தைக் கையில் பிடித்தவாறு பெருமாள் நிற்கிறான்.

தருமன் சுற்றிப் பார்க்கிறான். தெருவில் குதிரைகள் பாய்ந்து போகின்றன. வீரர்கள் சிலர் ஓடுகிறார்கள்.
 
பேசாமல் திரும்பிப் போய் ஒரு மேல் துண்டைப் போர்த்திக் கொண்டு வாசலுக்கு வருகிறான். அவன் கையில் ஒரு தோல் பெட்டி ஒன்று இருக்கிறது. நாகை இதற்குள் வாசலில் வந்து நிற்கிறாள்.
 

வழுதி பதில் சொல்லாமல் நிற்கிறான்.
 
தருமன் வெளியே வருகிறான்.
 

ராணி தலை குனிந்து கட்டிலில் உட்கார்ந்திருக்கிறாள். அவள் கண்களில் கண்ணீர் பெருகுகிறது.
 
அந்த அறையின் நடுவில் பாண்டியன் நிற்கிறான். எதிரே தென்னதரையனும் அச்சுதனும் நிற்கிறார்கள். அறையில் இரு எண்ணை விளக்குகள் எரிகின்றன.
 

எல்லோரும் திரும்பிச் சன்னலைப் பார்க்கிறார்கள். ராணி தலை குனிந்தவாறே இருக்கிறாள். சன்னலுக்கு வெளியே நல்ல இருட்டு.

தருமன் படி ஏறி வந்து நிற்கிறான். வழுதி ராணியின் அறைக்கு வெளியே போய் நிற்கிறான். உள்ளே பார்க்கிறான். பிறகு, தருமனைப் பார்த்துக் காத்திருக்குமாறு சைகை செய்கிறான்.
 
ஒரு வீரன் மாடியில் வேகமாக வருகிறான். வழுதியிடம் போய்,
 

வழுதி உள்ளே செல்கிறான். தருமன் தலை குனிந்து ஏதோ முணுமுணுக்கிறான்.
 
வழுதி, வெளியே வந்து,
 

தருமன் ராணியின் அறைக்குள் மெதுவாகப் போகிறான். வழுதி வாசலிலேயே நின்று விடுகிறான். உள்ளே எல்லோரும் அவனையே பார்க்கிறார்கள். அவன் நெடுங்கோனுக்குத் தலை வணங்குகிறான்.

ராணியிடம் இருந்து ஒரு விசும்பல் கேட்கிறது. பாண்டியன் அவளைத் திரும்பிப் பார்த்து விட்டு மறுபடி தருமனைப் பார்க்கிறான்.

தருமன் ஒரு ஓரமாகச் சென்று அமர்கிறான். கையோடு கொண்டு வந்த பெட்டியைத் திறக்கிறான். எல்லோரும் அவனையே பார்க்கிறார்கள். நெடுங்கோன் கையை ஆட்டுகிறான். தென்னதரையன் போய்க கதவைச் சாத்துகிறான். ராணியும் தருமனையே பார்க்கிறாள்.
 
தருமன் உள்ளிருந்து ஏதோ ஒரு பொருளைக் கையில் எடுத்துச் சற்று நேரம் கண் மூடி அமர்கிறான். பிறகு கண்ணைத் திறக்கிறான்.
 

நெடுங்கோன் சட்டென்று அச்சுதன் பக்கம் திரும்புகிறான்.

அச்சுதன் வெளியே போகிறான். தென்னதரையனும் அவன் பின்னால் போகிறான்.

தருமன் உடல் லேசாக நடுங்குகிறது.

லேசாக விடியத் தொடங்கும் நேரம்.
 
பத்து பதினைந்து குதிரை வீரர்கள் நிற்கிறார்கள். பெரும் உடம்பு படைத்த வீரர்கள். போர்க்குதிரைகள்.
 
அச்சுதன் அவர்களுக்கு எதிரே, இன்னொரு குதிரையில் அமர்ந்திருக்கிறான்.
 

அவன் பேசும் குரல் மட்டுப்படுகிறது. எதிரே சாலை நீளமாகச் செல்கிறது. சற்று நேரத்தில் அச்சுதன் பேசி முடித்து விட்டு குதிரையை அப்பால் நடத்துகிறான். வீரர்கள் ஒன்றாகச் சாலையில் கிளம்புகிறார்கள். கிழக்கில் சூரியன் தெரிகிறான்.

தருமனின் வீட்டில் அவன் அமர்ந்து இருக்கிறான். தலையில் கை வைத்து இருக்கிறான்.

தருமன் மெளனமாக இருக்கிறான்.

நாகை உள்ளே போய் சிறிது பால் கொண்டு வருகிறாள். தருமன் மறுபடி முகத்தை மூடி அமர்ந்திருக்கிறான்.
 
அவன் அருகில் வந்து,
 

தருமன் கையை விலக்குகிறான். அவன் கண்களில் நீர் வடிகிறது.

தருமன் கண்ணைத் துடைத்துக் கொள்கிறான்.

வெளியே குதிரைகள் போகும் சத்தம்.

மதுரை போகும் சாலையில் குதிரைகள் பறந்தோடுகின்றன.